آرشیو شماره ۲۷

سریالیته: شواهد تاریخی

سریال‌های تلویزیونی چطور متولد شدند؟
نویسنده: شیرین قادر

«دنباله‌داری» (Serialité) اصطلاحی نشانه تکرار در یک جدول زمانی برنامه‌هاست، با الگوی ارائه و بیان یکسان، از طریق محصولاتی با ساختار روایی و شخصیت‌های ثابت. دنباله‌داری، با اطمینان از بازگشت امر یکسان و به طور قابل ملاحظه‌ای بدون تغییر، و با وجود ترفندهای سریالی متنوع، توقعات مخاطب را برمی‌انگیزد. مابین پایان قرن هجدهم و آغاز قرن نوزدهم تغییرات بسیاری در فضای اجتماعی و اقتصادی روی داد که پویایی صنعتی دوران را تحت‌ تأثیر قرار داد. کافی است به فرآیندهای صنعتی شدن بیندیشیم، به استفاده از زنجیره تولید مونتاژی و نظام اصطلاحاً فوردی. این انقلاب تغییراتی نیز در محیط هنری ایجاد کرد. تولید سریالی محصولات فرهنگی، مانند تولیدات اشیای مادی، به طور حتم به‌ خاطر انگیزه‌های اقتصادی شروع شد. دانیلا کاردینی متوجه شد که تقسیم‌بندی، دنباله‌دار کردن قالب، کنجکاوی از دانستن آنچه رخ خواهد داد، جذابیت‌ها را حفظ می‌کند و از اینرو، با ایجاد وابستگی به داستان، مصرف رسانه‌ای که آن را منتشر می‌کند (مانند روزنامه‌ها، سینما، رادیو، سی‌دی، تلویزیون و غیره) چند برابر می‌شود. در نتیجه تولد دنباله‌دار در محیط سینما و تلویزیون یک پدیده مستقل و جدا از سایر محیط‌های ارتباطی و هنری نیست. در هر حال دنباله‌داری یک مفهوم نسبتاً جدید در تاریخ تفکر غربی است ــ اصطلاحی که به‌تازگی، چه در زبان محاوره، چه در مطالعات دانشگاهی، ظهور کرده. احتمالاً اولین نفری که از واژه «دنباله‌داری» در اثر فلسفی خود استفاده کرد ژان‌ـ‌پل سارتر در 1960 بود. در حقیقت در زمینه مطالعات حیطه سینما و رسانه، حضور این کلمه و مشکلاتی که با خود به همراه دارد، قابل تاریخ‌گذاری به سال 1983 است. یکی از اولین مطالعات در باب دنباله‌داری در ایتالیا و توسط فرانچسکو کَزتّی صورت گرفت که به‌شدت در سطح بین‌المللی مورد توجه واقع شد و تعداد زیادی از محققان ــ از جمله اومبرتو اکو ــ در آن شرکت کردند. کَزتّی در مطالعاتش از مفهوم زیبایی‌شناختی سنتیِ مبتنی بر ارزش‌های جدید و اصیل رهایی می‌یابد تا به ادعای مشروعیت کامل مطالعه تولیدات معمولی‌تر فرهنگ صنعتی بپردازد. به نظر کَزتّی، دقیقاً ظاهر واضح و تکراری آنها، کلید اصلی برای ورود به منطق معاصر است. با اوست که تنزل یگانگی و فردیت تأیید می‌شود، در حالی که پیروزی دنباله‌داری و بازتولید تصدیق می‌شود. علاوه بر این، با ورود اصطلاح دنباله‌داری به واژگان آکادمیک، استفاده روزمره‌ای که در همان دوران در فضای تولیدی ایتالیایی جا می‌افتد، شاهدی است بر اهمیت فزاینده‌ای که تولیدات سریالی در برنامه‌های تلویزیونی دارند. [...]

برای مشاهده متن کامل مقاله نیاز به دسترسی ویژه دارید
چنانچه قبلا در سایت عضو شده‌اید، وارد شوید، در غیر این‌صورت ثبت‌نام کنید
error: