سینمای سوم مفهومی توصیفی و تجویزی است که گرچه در عمل با تولد تاریخی «سینمای جهان سوم» در آسیای غربی و شرقی و جنوب شرقی، آفریقا، آمریکای لاتین، و کشورهای حوزه اقیانوس آرام در میانههای قرن بیستم مرتبط است، اما از آن نیز فراتر میرود. درحالیکه سینمای جهان سوم پیوند سستی با فرایندهای استعمارزدایی و ملتسازی دارد و اساساً متکی بر فیلمسازی صنعتی است، سینمای سوم اصطلاحی به لحاظ زیباییشناسیْ معنامند و واجد بار ایدئولوژیکی است که نقطهنظری مستقل و …
«دایره سرخ» دارای معانی گوناگونی است، و من باور دارم ژانـپیر ملویل این بند از گفتههای بودا را در ابتدای فیلمش قرار داده تا دعوتمان کند که به این مفاهیم گوناگون بیندیشیم. سینما برای ملویل محملی بود برای اندیشیدن. گرچه ملویل خودش را در جایگاه هنرمندی مردمی میدید و میکوشید تا آثارش لذتآفرین باشند، اما لذتی که فیلمهای ملویل خلق میکنند، هیچ قرابت و ارتباطی با آنچه گاهی اکشن نامیده میشود ندارد.
فرهادی بخصوص با جدایی نادر از سیمین ــ و لابد به واسطه مدیریت فیلمبرداری محمود کلاری ــ به سطحی از پلاستیسیته و کیفیت تجسمی رسیده بود که کیفیت «رئالیسم» خام دوران سریالسازی، و حتی فیلمهای نخستینش را ارتقا میبخشید. بازگشت به حسین جعفریان (مدیر فیلمبرداری اسبقش) در فروشنده، دوباره دست فرهادی را در بکارگیری آن «رئالیسم» خام باز گذاشته و حاصل کار شده فیلمی با فیلمبرداری فوقالعاده آزارنده که در اندازه ابعاد پرده بزرگ سینما نیست و لابد دیدنش در …
پیشتر از من پرسیدید که کدام فیلمم را بیشتر دوست دارم یا حس میکنم که میتوانم پایش بایستم. تئاترهای زیادی بودند که پایشان میایستم چون در اجرایشان اختیار کامل داشتم؛ اما همیشه جوری مداخله در فیلمها وجود داشت. ولی به هر حال اگر قرار است به فهرستی فکر کنم، باید چیزی نظیر این باشد: فیلمهای متأخر آلمانیام (که ویژگیهای قابل تأملی دارند)، طوفان تابستانی که باید در طبقه ویژهای قرار بگیرد، بخشی به این دلیل که خوب به خاطرش ندارم …
